maandag 13 december 2010

Grote Mantelmeeuw in Basse-Normandie


Gisteren kregen we eindelijk na lang wachten een teken van leven van 1 van de drie geringde jonge grote mantelmeeuwen geringd op Europoort. Geel KF was geringd op 10 juni 2010 en op 12 december aangetroffen in de haven van Saint-Vaast-La-Hougue (Basse-Normandie) in Frankrijk op een hemelsbrede afstand van 461 km. Dit is tot dusver de verst (bekende) afstand die een in de Delta geboren Grote Mantelmeeuw heeft afgelegd. Het vorige record stond op een geringd jong van de Middelplaten (Veerse Meer) die werd aangetroffen in Le Portel (Boulogne-sur-Mer) op een afstand van 225 km.


Foto: Evert Eijkelenboom, Europoort (Eurorama), 10-06-2010



Foto: Samuel Crestey, Saint-Vaast-La-Hougue (Pont de Saire), 12-12-2010

zondag 5 september 2010

Rotterdamse meeuwen zoeken het landinwaarts

De indruk wordt gewekt dat veel meeuwen uit het Europoort gebied terrestisch georiënteerd zijn. Doordat er momenteel nog maar weinig meeuwen ge(kleur)ringde meeuwen aanwezig zijn in deze populatie kan hier geen helder beeld van gekregen worden. Op basis van enkele geringde vogels zijn er wel aanwijzingen voor dat er soms ver landinwaarts wordt gefoerageerd zoals o.a. onderstaande rood ZL1T. Een kleine mantelmeeuw gevangen op een vuilstortplaats in Zuidwest Engeland, die broedt op de kop van de Beer (Europoort) en ten tijde van jongen gezien is op de vuilstortplaats van Tilburg (afstand ca. 80 km). Op de vuilstortplaats van Tilburg foerageren dagelijks honderden tot soms enkele duizenden kleine mantelmeeuwen, grotendeels afkomstig uit Moerdijk (en mogelijk: Botlek, Haringvliet en Krammer-Volkerak).

zondag 29 augustus 2010

Onderzoek in Rotterdamse Haven


Sinds dit jaar (2010) is Buijs Eco Consult gestart met meer systematisch onderzoek naar de meeuwenbewegingen in de Rotterdamse Haven. Dit is mede mogelijk gemaakt door medewerking van het Havenbedrijf Rotterdam. In verschillende kolonies op de Maasvlakte en Europoort zijn diverse volwassen stormmeeuwen, zilvermeeuwen en kleine mantelmeeuwen gevangen en gekleurringd. Daarnaast zijn enkele tientallen juvenielen gekleurringd en een paar honderd juvenielen voorzien met alleen metalen ringen. Veel werk hiervoor is verzet door metname de hieronder afgebeelde heren Hans Keijser (links) en Evert Eijkelenboom (rechts).



Het doel van het onderzoek is om een deel van de populatie meeuwen individueel herkenbaar te maken. Zodat deze gevolgd kan worden bij in gebruikname van de vrije grondreserves van het Havenbedrijf. Door het opbouwen van een geringde deelpopulatie wordt meer inzicht verkregen in verplaatsingen en overleving van de meeuwen in de Rotterdamse Haven (en daarbuiten). Deze informatie kan gebruikt worden bij planvoorbereiding (verdere realisatie van de Rotterdamse Zeehavens) en compensatievoorstellen (als het gaat om natuurherstel).

kolonie grondreserve Euromax (Maasvlakte) mei 2010 (foto: E.Eijkelenboom) 

Verder is ook selectief gezocht naar vogels met alleen een metalen ring of versleten kleurring, deze zijn gevangen, gemeten en weer losgelaten met een nieuwe stalen metalen ring en kleurring.


 (vervangen) kleurring + kop van rood LAJ  (foto's: E.Eijkelenboom)   
 
 
Naast het ringen van meeuwen is intensief gezocht naar gekleurringde meeuwen en zijn een paar honderd aflezingen verzameld van geringde vogels. Zo zijn verschillende kleine mantelmeeuwen gevonden die geboren zijn in Zuidwest Engeland en Noord-Frankrijk maar ook die geboren zijn in Zeebrugge, het Waddengebied en overige kolonies uit het Deltagebied. De leeftijd van de gevonden broedende vogels varieerde van 5-6 jaar oud tot zelfs twee exemplaren van maar liefst 21 jaar oud.

Een ander grappige waarneming: Terwijl de eerste jongen momenteel al in Noord-Spanje worden gesignaleerd zitten anderen nog steeds in de kolonie.
 
 
Zwart 3Z geringd op 19-6-2010, foto 24-8-2010 Europoort (foto: E. Eijkelenboom)

Mogelijke hybride geelpootmeeuw ?

Op 26 mei werden door Theo Muusse en Roland-Jan Buijs twee geelpootmeeuwen ontdekt in de gemengde meeuwenkolonie op de Ventjagersplaten in het Haringvliet.
Het toeval wou dat beide vogels geringd waren! Het was een man met Duitse Radolfszell-ring en een vrouw met Zwitserse Sempach-ring. Jammer genoeg kon alleen de man (volledig) afgelezen worden (zie recovery-sheet hieronder). Van de vrouw kon alleen gezien worden dat de ring begon met M 00.


Het leuke was dat het geen koppel betrof, maar dat de man was gepaard met een vrouw zilvermeeuw en de vrouw met een man kleine mantelmeeuw, beide territoria lagen nog geen 50 meter uit elkaar!
Op 26 mei en 2 juni is geprobeerd de nesten te lokaliseren en de volwassen vogels te vangen om ze van een kleurring te voorzien. Helaas is dit niet gelukt. Op 11 juni zijn tijdens een bezoek door Sander Lilipaly, Mark Hoekstein en Roland-Jan Buijs 50 pullen kleine mantelmeeuw gevangen en gekleurringd, hierbij waren de twee eerste pullen (zwart 0A en 0B) opmerkelijk verder in ontwikkeling tegenover de rest. Deze twee pullen zijn gevangen ter plaatse van het territorium van de Zwitserse geelpootmeeuw. Op 8 juli werd tijdens een bezoek een mogelijke juvenile geelpootmeeuw in vlucht gezien boven de kolonie door Sander Lilipaly en Roland-Jan Buijs. De verrassing was groot toen op 9 augustus zwart 0B door Lars Pedersen in de haven van Hirtshals (Noord-Denemarken) werd gefotograveerd met zijn smartphone (zie onderstaande foto).
Opmerkelijk zijn de lange slanke en blanke poten en het forse voorkomen (meeuwen op achtergrond zijn grote mantelmeeuwen). Noordelijke dispersie is niet ongewoon voor jonge geelpootmeeuwen in tegenstelling tot kleine mantelmeeuwen die doorgaans een zuidwestelijke migratie laten zien na het uitvliegen. Al met al lijkt zwart 0B dus niet op een volbloed kleine mantelmeeuw qua uiterlijk en doen en laten, en zou het best 1 van de nakomelingen van het hybride-paar kunnen zijn.


Zwart 0B Haven van Hirtshals (Denemarken) 57.35N  09.57E  foto: L. R. Pedersen



zondag 22 augustus 2010

Locaties van onderzoek in Belgie

Om te zien in welke kolonies landgeorienteerde kleine mantelmeeuwen broeden zijn in de periode 2006-2008 in Zele-Heikant (Oost-Vlaanderen) en Berendrecht (Antwerpen) circa 900 kleine mantelmeeuwen (in het broedseizoen) gevangen en geringd met blauwe tibia-ringen. In Zele-Heikant zijn de vogels gevangen en geringd door Fernand Roels met een slagnet waarbij kippenhuiden en brood als lokvoer zijn gebruikt. In Berendrecht zijn de vogels gevangen en geringd door Guido Goris met een zogenaamde broodkooi waarbij restaurantafval en brood als lokvoer zijn gebruikt. Veel van deze vogels zijn teruggevonden in onze onderzoekskolonies. Zo blijken sommige kleine mantelmeeuwen 60-70 km landinwaarts te vliegen ten tijde van eieren en jongen.

Locaties kolonies van onderzoek 1998-2010

In onderstaande afbeelding is een weergave te zien van de meeuwenkolonies waarin wij sinds 1998 actief zijn met ringwerk. Van 1998 tot 2003 is alleen met metalen ringen geringd. Vanaf 2003 zijn er op Moerdijk naast metalen ringen ook (tibia)kleurringen toegepast, vanaf 2006 is dit ook op Vlissingen-Oost het geval en vanaf 2009-2010 ook op Maasvlakte-Europoort en in het Krammer-Volkerak en Veerse Meer.
















Toelichting afbeelding:

A.  Haven- en Industrieterrein Moerdijk (kolonies Tetra Pak en Shell Moerdijk)
B.  Hollands Diep (Sassenplaat en Baggerspeciedepot)
C.  Haringvliet (Ventjagersplaten)
D.  Haringvliet (Slijkplaat)
E.  Haven- en Industrieterrein Rotterdam (Maasvlakte)
F.  Haven- en Industrieterrein Rotterdam (Europoort)
G.  Krammer-Volkerak (Krib Midden-Hellegat)
H.  Krammer-Volkerak (Noordplaat)
J.   Zoommeer (Speelmansplaten, Boerenplaat en Prinsesseplaat)
K.  Markiezaat (Spuitkop)
L.  Verdronken Land van Saeftinghe
M. Haven- en Industrieterrein Vlissingen-Oost (Quarleshaven en Van Cittershaven)
N. Veerse Meer (Middelplaten)
O. Oosterscheldekering (Neeltje Jans en Roggenplaat)

Het onderzoek wordt mede mogelijk gemaakt door de diverse terreineigenaren:

Havenbedrijf Rotterdam, Havenschap Moerdijk, Zeeland Seaports, Rijkswaterstaat, Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten, Het Zeeuwse Landschap, Shell, Martens en van Oord en Tetra Pak.